Israel - công xưởng sản xuất UAV lớn nhất thế giới

 Trong một nhà kho rộng ở miền trung Israel, các công nhân đang lắp ráp loại máy bay gây tranh cãi nhất thế giới – những chiếc máy bay không người lái có trang bị các hệ thống cảm biến, quay phim và laser tiên tiến – trước khi những chiếc máy bay này được chuyển tới khắp nơi trên thế giới thực thi những nhiệm vụ hết sức nhạy cảm. 

Ở những nơi khác, máy bay không người lái vẫn thường bị chỉ trích là phi pháp và vô đạo đức thì ở Israel, chúng là niềm tự hào. Là nhà tiên phong về công nghệ máy bay không người lái, Israel đã trở thành nhà xuất khẩu hàng đầu về loại máy bay này và các phụ kiện, chiếm một vị thế vững chắc trong ngành công nghiệp đang tiếp tục phát triển. Máy bay không người lái Heron TP của Israel – một trong những UAV lớn nhất thế giới. Báo cáo của công ty tư vấn Frost & Sullivan (Mỹ) cho thấy Israel hiện là nhà xuất khẩu máy bay không người lái lớn nhất thế giới, vượt qua những “người khổng lồ” về hàng không vũ trụ ở Mỹ. Báo cáo này cho hay từ năm 2005 tới 2012, Israel đã thu được khoảng 4,6 tỷ USD từ xuất khẩu máy bay thành phẩm và các phụ kiện trong khi đó doanh số xuất khẩu của Mỹ đạt từ 2 tới 3 tỷ USD. Do các nhà sản xuất UAV của Israel không công bố doanh số bán nên con số trên được xác định dựa theo số lượng máy bay không người lái mà Israel đã bán được. Israel cũng có vị thế vững chắc trong thị trường máy bay không người lái tương lai. Các nhà phân tích cho rằng trong thập kỷ tới, nhu cầu về máy bay không người lái trên thế giới sẽ tăng lên 4 lần do loại máy bay này đã thể hiện xuất sắc trong các cuộc chiến tranh ở Iraq và Afghanistan. Các nước như Ý, Đức, Nam Phi và nhiều quốc gia khác cũng xuất khẩu máy bay không người lái và hàng chục quốc gia khác cũng đã bắt đầu chương trình chế tạo UAV của riêng mình. Dự kiến chi tiêu toàn cầu cho công nghệ UAV sẽ tăng từ khoảng 6,6 tỷ USD trong năm nay tới 11,4 tỷ USD vào năm 2022. Trong khi Mỹ bị chỉ trích vì sử dụng máy bay không người lái tiến hành tấn công tiêu diệt phiến quân thì ở Israel, UAV đang ngày càng được sử dụng nhiều hơn. Các quan chức quốc phòng Israel cho hay số lần bay của UAV chiếm tới gần một nửa tổng số lần bay của quân đội nước này. Máy bay không người lái đóng vai trò quan trọng trong 2 cuộc chiến gần đây nhất của Israel trên dải Gaza, giúp quân đội nước này có thể theo dõi kẻ thù tại các khu vực đô thị đông đúc trên lãnh thổ Palestine và theo dõi diễn biến tình hình ở 2 quốc gia láng giềng Syria và Li Băng. Người Palestine cho rằng máy bay không người lái của Israel, giống như UAV của Mỹ, có thể mang theo tên lửa và đã tiến hành hàng chục vụ không kích giết hại cả phiến quân và dân thường. Israel không khẳng định máy bay không người lái của nước này có thể mang theo tên lửa hay không nhưng các chuyên gia nước ngoài cho rằng hoàn toàn có thể. Các chuyên gia cho rằng việc Israel sử dụng máy bay không người lái từ lâu giúp nước này trở thành một “thế lực” thống trị ngành công nghiệp này. “Các công ty Israel rất tốt, tiên tiến và thông minh trong việc chế tạo các hệ thống thực hiện các chức năng chiến thuật do nước này luôn ở trong tình trạng chiến tranh”, Michael Blades, tác giả bản báo cáo của Frost & Sullivan, nhận xét. Lần đầu tiên Israel sử dụng máy bay không người lái qui mô lớn là trong cuộc chiến Li Băng năm 1982 sau khi gặp thất bại trong cuộc chiến Trung Đông năm 1973. Trong cuộc xung đột năm 1973, không quân Israel chịu tổn thất nặng nề và các quan chức quốc phòng nước này đã tìm ra một giải pháp giúp xác định vị trí tên lửa chống máy bay của kẻ thù trước khi chiến đấu cơ xuất kích. Máy bay không người lái đã vẽ ra bức tranh tổng thể về chiến trường giúp đạt mục tiêu này. Kể từ đó, các công ty Israel bắt đầu sản xuất máy bay không người lái, đầu tiên bán cho quân đội Israel và sau đó bán ở khắp nơi trên thế giới. Các máy bay không người lái Israel đã xuất hiện ở các vùng chiến sự khắp nơi, từ Afghanistan cho tới Mali. Các khách hàng lớn nhất của Israel là Anh và Brazil. “Chúng tôi tồn tại được là nhờ thị trường thế giới. Thị trường Israel quá nhỏ so với chúng tôi”, Shmuel Falik, người phụ trách marketing của công ty sản xuất UAV của nhà nước Israel IAI, cho hay. IAI đã sản xuất một trong những máy bay không người lái lớn nhất thế giới, Heron TP, với sải cánh rộng 26m và máy bay này có thể bay tới Iran. Một chiếc máy bay khác, Heron 1, có thể bay trong vòng 45 giờ. Còn một loại máy bay khác thì có thể lắp ráp ở ngay trên chiến trường và các linh kiện của chiếc UAV có thể gói gọn để 2 binh sĩ mang trên lưng. Các công ty con của IAI sản xuất các thiết bị ra đa rất nhạy cảm, có thể quét trên mọi loại địa hình ngay cả trong điều kiện thời tiết xấu. Phần mềm gài trên UAV có thể dò ra những cử động diễn ra trên thực địa. Tia laser phát ra từ UAV giúp dẫn đường để một chiếc máy bay bên cạnh phóng tên lửa. Các máy quay gài trên UAV ghi lại hoạt động của kẻ thù ở dưới mặt đất và truyền về căn cứ. Sylark I – một loại máy bay không người lái cỡ nhỏ của Israel. “Bước tiếp theo là làm sao để các phụ tải trở nên nhỏ hơn và thông minh hơn”, Igal Mevorach, giám đốc marketing của IAI, cho hay. Trong nhiều năm, các nhà sản xuất Mỹ vẫn dựa chủ yếu vào các hợp đồng với chính phủ Mỹ. Tuy nhiên, với tình hình ngân sách quốc phòng bị cắt giảm, các công ty Mỹ buộc phải tìm cách để mở rộng xuất khẩu và có thể sẽ đe dọa vị trí thống trị của Israel. Thị trường máy bay không người lái có thể cũng phát triển ở các lĩnh vực dân sự, từ theo dõi mùa màng cho tới thực hiện nhiệm vụ canh gác cho cảnh sát. Do đó, các công ty Israel vẫn có cơ hội lớn để khai thác thị trường mới này. Nếu nhu cầu về UAV tăng lên thì Israel vẫn có thể giữ vị trí dẫn đầu trong ngành công nghiệp này. Lê Dung